Jak sama nazwa wskazuje, tłumaczenia audiowizualne opierają się zarówno na obrazie, jak i dźwięku. Jest to tłumaczenie, które w zdecydowanej większości dotyczy filmów i seriali, jednakże do utworów audiowizualnych zaliczamy także gry komputerowe, programy telewizyjne, czy sztuki teatralne. Na czym polega zatem tłumaczenie audiowizualne i jakie jego rodzaje rozróżniamy?
Dubbing, lektor i napisy, czyli trzy sposoby na tłumaczenie audiowizualne
Z takim rozróżnieniem rodzajów tłumaczenia filmów spotyka się dziś każdy. Warto jednakże podkreślić, iż każdy z tych rodzajów tłumaczenia jest diametralnie inny i stawia przed tłumaczem i tłumaczką całkowicie różne podejście do przekładu na język docelowy.
Co więcej, tłumaczenie danego filmu, serialu, programu telewizyjnego czy gry komputerowej musi być nie tylko poprawne, ale także odpowiadać preferencjom i kulturze danego regionu świata. To właśnie z tego powodu tłumaczenie audiowizualne wymaga dużego kunsztu i fachowego podejścia nie tylko do samego przekładu na język docelowy, ale także alegorii i nawiązań do konkretnego kręgu kulturowego.
Dubbing, czyli sztuka podkładania głosu
Choć wydawać mogłoby się, iż dubbing jest raczej współczesną metodą tłumaczenia audiowizualnego, to jest to zdecydowanie błędne stwierdzenie. Pierwsze dubbingowane filmy powstawały jeszcze na długo przed wybuchem II Wojny Światowej. Polski dubbing także jest wiekowy, ponieważ pierwsza większa produkcja, która była w pełni dubbingowana, to Królewna Śnieżka Disneya, do której dubbing pojawił się w roku 1938, czyli na rok po premierze w USA.
Współczesny dubbing najczęściej stosowany jest przy tłumaczeniu audiowizualnym filmów i seriali animowanych, bajek, filmów młodzieżowych (np. wytwórni Marvela) oraz w przypadku gier komputerowych. Warto podkreślić, że historia powojennego dubbingu na dobre rozpoczęła się dopiero po roku 1989, kiedy to na scenie dubbingowej zaczęły ujawniać się takie gwiazdy polskiego dubbingu jak Jarosław Boberek, Damian Damięcki, Piotr Fronczewski, czy Paweł Szczęsny.
Warto podkreślić, że w przypadku dubbingu bardzo ważna jest synchronizacja tłumaczonego tekstu z ruchem usta aktorów lub postaci, co wiadomo, że w przypadku obcojęzycznej wersji jest wyjątkowo trudne – należy uważać, aby spółgłosce wargowej (p,b,f,w) odpowiadała inna lub taka sama spółgłoska wargowa. Dzięki temu choć w niewielkim stopniu można zsynchronizować wizję z dźwiękiem. Inaczej sytuacja ma się w przypadku dubbingu gier komputerowych, ponieważ istnieją już programy, które są w stanie synchronizować wersję audio z tym, jak układają się usta postaci.
Jak lektor stał się królem polskiej kinematografii?
W zdecydowanej większości filmów na polskim rynku istnieje wersja językowa z polskim lektorem i jest to najpopularniejsza metoda tłumaczenia audiowizualnego dotyczącego filmów i seriali. Co ciekawe, ta metoda tłumaczenia audiowizualnego zawitała do Polski wraz z wpływami Związku Radzieckiego po roku 1945. Warto podkreślić, że w wielu postsowieckich krajach pozostała tradycja dwójki lektorów – jednego męskiego oraz jednego żeńskiego, aby oddzielić kwestie wypowiadane przez postaci żeńskie, od tych wypowiadanych przez bohaterów męskich.
Historia przekładu lektorskiego sięga tak naprawdę samych początków kinematografii, kiedy to urządzano pokazy filmowe z udziałem zawodowych tłumaczy symultanicznych, którzy na żywo tłumaczyli i wygłaszali kwestie bohaterów na ekranie.
Ten rodzaj tłumaczenia audiowizualnego nazywany bywa także szeptanką lub anglojęzyczną nazwą voice-over. Jest to obecnie najpopularniejszy rodzaj tłumaczenia audiowizualnego w Polsce, ze względu na uwarunkowanie kulturowe – to po prostu się u nas przyjęło. Dla przykładu, u naszego zachodniego sąsiada, zdecydowana większość filmów jest dubbingowana. W przypadku tłumaczeń lektorskich bardzo ważne są umiejętności oraz wiedza tłumacza, gdyż tekst zawsze powinien być tłumaczony w sposób, który najlepiej wpasuje się w dany krąg kulturowy.
Napisy, czyli pozornie najprostsze tłumaczenie
Jeśli chodzi o napisy, to jest to pozornie najprostszy i najtańszy rodzaj tłumaczenia. Oczywiście pozory potrafią mylić, ponieważ podobnie jak w przykładzie tłumaczenia lektorskiego, napisy muszą być wykonane z kunsztem i sporą wiedzą. Kondensacja treści wypowiadanych przez bohaterów kwestii musi być na tyle duża, aby widza nie zalewała masa szybko pojawiającego się tekstu.
Co więcej, skrócone zdania muszą w pełni oddawać sens całego przekazu, aby tłumaczenie było zrozumiałe i w dokładnym stopniu oddawało treść całego utworu audiowizualnego. To właśnie z tego powodu napisy są tylko pozornie najprostszym tłumaczeniem. Postawienie w tym przypadku na tanich amatorów będzie skutkowało napisami, które tylko rozdrażnią widza.
Dlatego też wybierają którąkolwiek z trzech metod tłumaczenia audiowizualnego, warto postawić na profesjonalistów, takich jak zawodowcy z biura tłumaczeń Radmal.pl.
WYCENA ON-LINE
Zadzwoń do nas +48 46 814 49 64 lub napisz E-mail bok@radmal.pl
Świadczymy usługi na najwyższym poziomie.
Dzięki kadrze pracowników sprostamy każdemu zleceniu.
